Op mijn toetsenbord zitten er rondom de letters een dertigtal symbolen. Enkele symbolen zal ik nooit gebruiken en enkele symbolen zou ik willen gebruiken maar zitten er niet op. Dat is de oorzaak van deze posting.
Ik verwijs graag even naar een hele aardige blog over tekstsymbolen die je alweer vergeten was, nog nooit gezien hebt, etc.
Lijntjes die letters vormen, die klanken vormen, die woorden vormen, die grammatikale constructies vormen, die zinnen vormen, die tekst vormen. En met de gigantische verbeeldingskracht van de diersoort mens, krijgt die tekst een betekenis.
Vanzelfsprekend: dankzij de taal heeft de diersoort mens een enorme sprong voorwaarts gemaakt, maar de taal is tevens de grote belemmering om verder te komen. Dat wil zeggen in de vorm waarin de taal nu is.
Als buitenaardse wezens hier op aarde komen kijken, zullen ze zich verbazen op welke achterlijke wijze wij communiceren. Ik denk zelfs dat ze zich schuilhouden tot wij op behoorlijke wijze met ze in gesprek kunnen.
Maar voorlopig zullen we het ermee moeten doen. Onze communicatie vereist oren, spraak en ogen, en lettertjes zijn de fabuleuze code die deze zintuigen verbinden.
Onze alfabet lettertjes zijn natuurlijk erg slim, maar ook wel erg saai in vergelijking met bijvoorbeeld de symbooltjes in het oude Egypte. (afb is een beledigende verwensing zoals gevonden in pyramide).
En juist door die saaiheid valt ineens elke letter op die afwijkt van dat patroon. En gek genoeg krijgen juist die afwijkende lettertjes heel weinig aandacht. De lezer weet natuurlijk al dat ik het heb over het vloeken @#$%!! zoals je het in stripalbums tegenkomt. Ik heb, naar aanleiding van een skype-chat met Peter, flink gezocht met Google, maar het valt niet mee om er wat zinnigs over te vinden. Deze posting is qua internetbronnen wel state-of-art.
Ik zal eerst even wat zaken op een rijtje zetten.
Striptekeningen bestaan al heel lang, maar vooral in de 20ste eeuw kregen stripfiguren meer dynamiek en karakter. In de jaren 60 was het Mort Walker, bekend als tekenaar van de stripfiguur Flippie Flink, die zich verdiepte in tekstsymbolen die werden gebruikt ter vervanging van tekst, zoals vloeken en hij deed dit in navolging van Charlie Rice in de dertiger jaren. Beiden gaven namen aan symbolen. Later maakte Mort een studie van alle tekentjes, zoals wolkjes, zweetdrupels en bewegingslijntjes, die striptekenaars gebruiken om dynamiek toe te voegen aan hun figuren. Hij gaf in 1980 het boek The Lexicon of Comicana uit.
De tekstsymbolen noemde hij Grawlixes, hoewel dat eigenlijk de naam is die hij geeft aan het spiraaltekentje. Elk tekentje heeft natuurlijk zijn eigen naam.
Ik kwam een blog tegen waar iemand dat niet wist en nieuwe namen bedacht: “cursicals”, “cursiphors” en “fucksicals”. Een andere term die je tegenkomt is "obscenicons". En soms "maladicta".
Deze symbolen worden al 100 jaar gebruikt. De vroegste symbolen zijn de sterretjes in allerlei vormen, asteriksen, uitroeptekens en de spiraal vorm. Een vijfpuntige ster wordt al in 1890 gebruikt als symbool voor pijn, volgens Gwillim Law die zijn boekenkast heeft nagesnuffeld en de grawlixes heeft nagetekend. Ik heb enkele tekeningen van hem verwerkt in de illustratie hiernaast.
In Franse strips worden vaak kaarsen gebruikt. De Fransen hebben het niet over 'sterretjes zien' maar over 'voir trente-six chandelles'. Soms zie je chinese symbolen. In Lucky Luke zie je revolvers. Soms ankers, vuisten, worteltekens, griekse tekens, kringeltjes, punt in cirkel in cirkel.
De oorspronkelijke essentie is in ieder geval het gebruik van 'jarns, quimps, nittles, and grawlixes'. En de meeste symbolen vind je niet op je toetsenbord. Een paar krijg je er bij als je zoekt onder lettertypes als webdings en wingdings. En een paar als je striptekenfont MarkerMan 4.0 download, hetgeen ik gedaan heb om de illustraties te maken. We moeten ons behelpen met de @#!*% !!
En dit heeft er zelfs toe geleid dat in enkele moderne strips juist deze saaiere symbolen worden gebruikt, bemerkt Gwillim.
Ik had nog graag ingegaan op het verschil tussen landen, en natuurlijk in willen gaan op Asterix in Egypte waar geweldig leuke symbolen in de balloons gebruikt worden, etc, maar ik bewaar dat voor deel II. En die komt uit zodra ik de MAD van april 1980 te pakken heb, over Comic Strip Cursing Symbols to Match a Given Situation. Dus tot zover.
Tenslotte: Ik heb enkele strips met @#$%!! humor verzameld op de Brasilbar.