Op de boerderie

Vandaag waag ik mij maar eens aan een nieuw experiment: iets bloggen over een onderwerp waar ik vrijwel geen verstand van heb: het boerenbedrijf!

Goiás is het agrarische hart van Brazilië. Pontalina leeft dan ook voornamelijk van de landbouw en de veeteelt. Het is omringd door vele boerderijen, sommigen met een oppervlakte zo groot als de provincie Utrecht, andere weer heel klein. De mensen die in de stad wonen, vervullen veelal de ondersteunende functies die zo een landbouwgebied nu eenmaal nodig heeft om te kunnen functioneren. Medische voorzieningen, technische ondersteuning (er zijn in Pontalina meer werkplaatsen waar tractoren en dorsmachines worden gerepareerd en onderhouden dan garagebedrijven voor auto's), bedrijven die in landbouwzaden handelen en veel inwoners van de stad werken als loonarbeider op de boerderijen.

Er zijn overigens ook diverse boeren, die in de stad een onderkomen hebben. Ze hebben dan de boerderij geheel of grotendeels verhuurd aan een familie die hem runt en die er dan ook woont. Of ze huren een hele familie in die de arbeid op de boerderij verricht en voor het gemak dan ook op de boerderij woont.

We waren een paar weken geleden te gast op de boerderij van Luis en Lourdes. Hun boerenbedrijf ligt 7 km buiten Goiania en beslaat een behoorlijke oppervlakte. Ze doen alleen aan landbouw, maar dan wel grootschalig. Ze verbouwen elk jaar honderden tonnen tomaten en soja. Omdat Goiás enerzijds over zeer vruchtbare landbouwgrond beschikt (dit is de typische "rode" aarde, maar anderzijds het grootste deel van het jaar regen moet ontberen, kan zo een productie alleen plaatsvinden als er flink wordt geirrigeerd.

Die irrigatie is op een technisch interessante manier ingericht. De grond wordt ingezaaid (met grote machines, volledig geautomatiseerd op de chauffeur na) in de vorm van een cirkel met een diameter van 500 meter, dus een doorsnede van 1 kilometer. In het midden van de cirkel heeft de irrigatiemachine zijn vaste draaipunt.De irrigatiemachine is 500 meter lang, beschikt elke 25 meter over een wielstel met een electromotor en rijdt in een tempo van ongeveer 2 meter per minuut dus de hele cirkel rond, keer op keer op keer. Onderwijl wordt er uit duizenden sproeikoppen 100.000 liter water per uur over de gewassen in wording verdeeld. Dat water komt niet uit de kraan, maar wordt uit een meertje opgepompt, dat op zijn beurt weer door een ondergrondse bron wordt gevuld.

Luiz beschikt op zijn grond over 3 van die cirkels. Een tomatenoogst wordt in meer dan 150 vrachtladingen opgehaald en rechtstreeks vervoerd naar een van de fabrieken van bedrijven als Campbell en Del Monte. De oogst is veelal reeds verkocht voordat de eerste zaden de grond ingaan. Een voorwaarde van de bank die de boer meestal het geld zal lenen om de hele operatie vanaf inzaaien tot en met oogst te kunnen bekostigen. Hoe vruchtbaar de grond in Goiás is, blijkt wel uit het feit dat zodra de tomatenoogst heeft plaatsgevonden, er (natuurlijk weer geheel mechanisch) soja tussen de resten van geoogste gomatenplanten wordt gezaaid, die onmiddellijk begint te groeien. Men verliest dus geen dag.

Een boer als Luiz kan er goed van leven, als er geen onverwachte tegenslag optreedt in de vorm van bepaalde insecten die de oogst aantasten of onverkoopbaar maken (het grootste risico voor de boeren hier). De financiele risico's zijn weliswaar klein als het gaat om de kans, maar groot als het gaat om het bedrag. Luis vertelde mij dat bijvoorbeeld 1 band van de irrigatiemachine 1000 real kost. De band heeft dan ook de omvang van een vrachtwagenwiel. Hij moest wel toegeven dat een band gemiddeld 17 jaar meegaat trouwens, maar desalniettemin zitten er onder een irrigatiemachine toevallig wel 40 van die banden. Stel je voor, dat je je bij KwikFit meldt met het verzoek om even voor 40000 real bandjes te wisselen.... dan zit er zeker een gratis tweede kopje koffie in.

We onthalen Luis en Lourdes aanstaande onderdag in ons huis op een paella. Ze hebben zich tot het uiterste ingespannen om ons een leuke zondag op de boerderij te bezorgen en dat is ze heel goed gelukt. Er was heerlijke vis klaargemaakt (ik ben geen echte visliefhebber, dus als ik enthousiast ben, is het ook echt heel goed) en tot en met het toetje was homemade en bijzonder. We waren er samen met Joao Carlos en zijn vrouw die we al eerder kenden (Joao Carlos is inmiddels onze tandarts geworden). Onderwijl kwam ook de broer van Luis met zijn vrouw een aantal uurtjes buurten. Luis drijft de boerderij samen met zijn broer. Opmerkelijk en een bewijs voor Luis' zorg voor zijn bedrijf is zijn pickup truck: een zeker 20 jaar oude Chevrolet die werkelijk in alle opzichten in nieuwstaat verkeert. Zelfs de airconditioning functioneerde toen hij Joao Carlos en mij een rondleiding gaf over de "cirkels". Het was een welbestede zondag.

Peter, Pontalina